Hükümet Programı üzerindeki görüşmeler sürüyor.
Hükümet programı üzerinde söz alan CTP Milletvekili Ongun Talat sözlerine, kabinenin makam kavgalarının gölgesinde kurulan bir ‘erkek kabinesi’ olduğu eleştirisini yaparak başladı.
Hükümet programı okunduktan sonra UBP’nin “ipliğinin pazara çıktığını” ifade eden Talat, Başbakan Sucuoğlu’nun seçim öncesi, Kıbrıs sorunundaki farklılıklardan dolayı CTP ile hükümet kurmayacağını söylediğini ancak seçimden sonra CTP ile hükümet kurmak istediğini söylediğini ifade etti.
UBP’nin hükümet kurma sürecinde samimi davranmadığını kaydeden Talat, CTP ile hükümet kurma istediğinin ise bazı hesaplara dayandığını savundu. Hükümet Programının CTP ile UBP arasındaki farklılığın sadece Kıbrıs sorunu konusunda olmadığını ortaya koyduğunu vurgulayan Talat, “Gönül rahatlığı ile diyebiliriz ki bu hükümetin ekonomik krize karşı yapabilecek pek bir şeyi yok” dedi. Asgari ücretten alınan her türlü verginin kaldırılmasının programda olmadığını belirten Talat, hükümetin halkın alım gücünün korunması ile ilgili de bir derdi olmadığı görüşünü dile getirdi.
Talat, “Hükümet programı, genel geçer ifadelerin kopyala yapıştır yöntemiyle bir araya getirilmesinden ibarettir” dedi. Ongun Talat, UBP’nin hükümet görüşmeleri sırasında samimi bir süreç yürütmediğini ,topluma “biz güçlü bir hükümet kurmak istedik ama CTP yanaşmadı” mesajı vermeye çalıştığını kaydetti.
Talat, programda TL’nin değer kaybıyla ilgili , işsizlikle ilgili, desteklerle ilgili atılacak adımlar ve Kıb-Tek’in ne olacağıyla ilgili herhangi bir ifade yer almadığını ifade etti.
Ongun Talat, yakın zamanda yaşanan Falyalı cinayetine işaret ederek programda güvenlikle ilgili ifadelerin de yer almadığını ifade etti.
Hükümet Programı’nda Polis Genel Müdürlüğü ile ilgili ifadelerin teknik altyapı ile sınırlı olduğunu kaydetti.
Talat, polis teşkilatının şeffaf, hesap verebilecek bir yapıya kavuşturulması ve siyasi otoriteye bağlanmasının önemli olduğunun altını çizdi.
Cumhurbaşkanlığı seçiminde “pervasızca müdahaleler yapıldığını” belirten Talat, “Cumhurbaşkanlığı seçimleri ile UBP Kurultayına müdahalelerin ülkede demokrasi sorununun geldiği noktayı ortaya koyduğunu” ifade etti.
Ongun Talat, CTP eski Milletvekili Okan Dağlı’nın Türkiye’ye girişiyle ilgili başına gelenlerin, Türkiye ile ilişkilerin nereye geldiğini gösterdiğini söyleyerek, “ Türkiye ile şu anda maalesef ilişki bile kalmadı.” dedi.
Talat Kıbrıs konusunda ise Kıbrıslı Türklerin Kıbrıs konusunda şu anda aktör olmadığını, kendi mutfaklarında hazırlanmış hiçbir hareket planının mevcut olmadığını, iki ayrı devlet politikasını sürdürmenin “Kıbrıs’ın kuzeyine” Kıbrıslı Türkleri hapsetmekten başka bir işe yaramayacağını vurguladı.
İki ayrı devlet politikasının dünyada kabul görmediğini, bu politikayla 2004 öncesine, bekle ve gör politikasına, oyalama politikasına dönüldüğünü iddia etti.
Talat, en temeldeki sorunun Kıbrıslı Türklerim kendi kendini yönetmesi olduğunu, yönetim alanlarının terkedildiği bir sürecin yaşandığın, bunun Kıbrıslı Türklerin ekonomik alanda da tıkanmasını getirdiğini belirti. Talat, “Kendi kendimizi yönetme iradesini sergileyemezsek ileriki süreçte önümüz aydınlık olmayacak” dedi.
Talat, bugün Ukrayna’da yaşanan savaşın acısını hissettiklerini,ne ülkede ne bölgede ne dünyada bir daha böyle savaşlar yaşanmasın diye mücadele edeceklerini Kıbrıslı Türklerin geleceğinin federal Kıbrıs’ta yattığını sözlerine ekledi.
CTP Milletvekili Fazilet Özdenefe de kabinenin tümünün erkeklerden oluştuğuna değinerek, en fazla kadının Mecliste olduğu bir dönemde kadın bakan yapılmayarak kabinenin kadına sırtını döndüğünü , erkek egemen bir kabine oluştuğunu, bunun bir demokrasi sorunu olduğunu söyledi.
Özdenefe, “anayasanın ayaklar altına alınması hukukun çiğnenmesi” konusunun da bir demokrasi sorunu olduğunu, bu konuda UBP’nin sicilinin eskiden beri bilindiğini ifade etti.
Çağ dışı kalmış yasaların kullanılması eğiliminin devam ettiğini söyleyen Özdenefe, Cumhurbaşkanı’nın iki olayda ceza yasasına başvurup düşünce ve ifade özgürlüğüne ne kadar tahammülü olduğunu gösterdiğini kaydetti.
Özdenefe Basın-Sen Başkanı Ali Kişmir’e açılan dava ve Okan Dağlı’nın Türkiye’ye girişine izin verilmemesi konusuna değinerek, Dışişleri Bakanı ve Başbakan’ın Okan Dağlı’yla ilgili konuda toplumu aydınlatması gerektiğini ifade etti.
Özdenefe, gerek Kişmir gerek Dağlı’nın başına gelenlerin tekrarlanmaması için gerekenin yapılarak çağ dışı kalan yasaların değiştirilmesi gerektiğini , ceza yasasındaki bazı maddelerin suç ve ceza kapsamından çıkarılması gerektiğini ifade etti
Demokratikleşe, çağdaşlaşmaya yönelik yasaların çıkarılması için çalışmaları başlattıklarını hazırlayacakları bu yasa değişikliklerine hükümetin de desteğini isteyeceklerini belirtti.
Özdenefe düşünce ve ifade özgürlüğü ve halkın haber alma hakkının kısıtlanmaması gerektiğini belirtti.
Özdenefe Hükümet Programı’nda bazı ifadelerin birbiriyle çeliştiğini, iki egemen ayrı devlet denildiğini ve çözümden bahsedildiğini ikisinin aynı cümlede olduğu bir anlaşmanın uzun süreçte gerçekleşmeyeceğini ifade etti
Özdenefe iki ayrı dayalı bir anlaşmanın BM temelinde gerçekleşemeyeceğini, BM temelinde bir anlaşmanın ancak federasyon ile mümkün olabileceğini belirti.
Programda “Hükümetimiz tüm kadrolarıyla bir bütündür geleceğe umutla bakıyoruz hizmet için çalışıyoruz” ifadelerinin yer aldığını kaydeden Özdenefe “UBP geleceğe dair her bir şey söylediğinde insanlara takla attırıp ülkeyi geriye götürdüğünü” söyledi.
Hükümet programında AB kaynaklarının çeşitlendirilmesi konusunda koordinasyon yapılacağının yazıldığını kaydeden Özdenefe, iki devlet temelinde politika ile AB’den kaynak gelmesinin riske atıldığını belirti.
Özdenefe, “2017’de Crans Montana’da federasyon ortadan kalkmış diyorsunuz ancak uluslararası toplum ve BM sizinle aynı görüşte değil.” dedi.
Federasyonun zaten siyasal eşitliği içerdiğini kaydeden Özdenefe, Kıbrıs Türklerinin siyasal eşitliğinin CTP’nin olmazsa olmazı olduğunu kaydetti.
Dış temsilciliklerin güçlendirilmesinden bahsedildiğini ancak mevcut dış politika ile hareket alanlarının kısıtlanacağını ileri sürdü
Özdenefe, nüfus politikası olmadan yurttaşlık yasası olamayacağını çalışma izni ile vatandaşlığın ortadan kalkması ve istisna vatandaşlık verilmesinin geride bırakılması gerektiğini söyledi.
Turizm ile ilgili bölümün hayal kırıklığı olduğunu, pandemi ve bölgede siyasi gelişmeler yok sayılarak kes yapıştır sistemi ile programa alındığını ifade etti.
Programda turizmde orta uzun vadede turizm hedeflerinin konması gerektiğini , pandemi yönetimindeki acemi uygulamaların turizmde devam ettiğini ileri sürdü.
Eğitimle ilgili ciddi eksikliklerin olduğunu bilimsel planlama olmadığını iki yıldır yanlış eğitim uygulamaların kapanmaz ve telafi edilemez yaralar açtığını söyledi.Son iki yıldaki politikaların devlet okulları ile özel okullar arasındaki uçurumu artırdığını, fırsat eşitliği arasındaki uçurumun da arttığını söyledi.
CTP Milletvekili Sıla Usar İncirli de, ülkede ve dünyada pandeminin iki yılı tamamladığını ve pandemiyle birlikte bir çok alanda krizin devam ettiğini omicron gibi daha az öldürücü varyant olmasınz karşın ülkede pandeminin halen kontrol altına alınmadığını söyledi.
Hükümet Programındaki sağlık politikasına değinen İncirli, sağlıkta paradoks yaşandığını dünyada vaka sayısı artıp ölüm sayısı azalırken bunun ülkede tam tersi olduğunu söyledi.
Kovid 19’da ilk yılda 23 kişinin öldüğünü bu toplam kaybın yüzde 12’si olduğunu, kovidden ölümlerin yüzde 80’inin ise son 6 ayda yaşandığını bunun cevabını Sağlık Bakanı’nın vermesi gerektiğini ifade etti.
İncirli, hükümetin ve bakanın pandeminin kontrol altın alındığı yönündeki açıklamalarının ölüm hızlarını düşürmediğini, bu açıklamalar nedeniyle insanların aşı olmak ve maske takmak istemediklerini söyledi.
İncirli her gün 2-3 insanın kovidden hayatını kaybettiğini belirterek “biz pandemi bitiyor dediğimiz zaman yakınlarını kaybeden bu insanların acılarına saygısızlık ediyoruz. Madem kontrol altında neden insanlar ölüyor demezler mi” diye sordu
Aşı konusunda ise ağustos ayından beri ülkede aşı programının yanlış olduğunu söyleyen İncirli inaktif aşıların varyantlara karşı yetersiz olduğunun görüldüğünü buna rağmen UBP hükümetlerinin bu dönemde inaktif aşı yapmaya devam ettiklerini söyledi.
MRNA konusunda yeniden aşılamanın 3 doz üzerinden yapılması gerektiğini ancak uygulanmadığını söyleyen İncirli, insanların aşı konusunda yeterince bilgilendirilmediğini söyledi.
Pandemi dönemindeki 3 hükümetin insanları aşılama konusunda yeterince ikna edici çalışma yapmadığını ileri sürdü.
İncirli “İnanlar delta ve omicrona eksik aşıyla yakalandılar, ölümlerin artmasının nedeni de budur” dedi.
İncirli, ilaç tedarikinde yaşanan sorunlara değindi.
Türkiye’nin koyduğu ihracat yasağının kaldırılmasına ilişkin herhangi bir çalışma yapılmadığını söyleyen İncirli, hekimlerİn ilaç eksikliği nedeniyle nasıl reçete yazacaklarını şaşırdıklarını söyledi.
Hükümetin halkın ihtiyaçlarını da duymadığını, hükümetin Türkiye yetkilileriyle konuşarak ihracat yasağını kaldırmak zorunda olduğunu söyledi.
Hemşire eksikliğine değinen İncirli, pandemi nedeniyle hemşire eksikliğinin daha da arttığını hemşirelerin iş yükünün arttığını yapılacak işin teşkilat yasasını güncellemek olduğunu ifade etti
Bu dönemde çok fazla teçhizat ve malzeme eksiklikleri yaşandığını ameliyatların yapılamadığını söyleyen İncirli, sağlk bütçesinin genel bütçenin 8.83’üne tekabül ettiğini döviz kurundaki artış nedeniyle bütçe görüşülürken yüzde 20 eridiğini söyledi.
Hastane yapımıyla ilgili programda müjde paylaşıldığını söyleyen İncirli, bütçede bu hastanelerin yapımının karşılığının olmadığını, tadil bütçesinin önemli olduğunu ifade eti.
2022 yılının enflasyon baskısı altında geçeceğini yüzde 50’yi geçen hiper enflasyonla nasıl mücadele edileceğini soran İncirli acı reçetelerle enflasyonla mücadele edilemeyeceğini bunun halkı daha fakir hale getireceğini hiper enflasyonla mücadele edecek hükümet programlarına ihtiyaç olduğunu buna dair programı hükümet programında görmediklerini söyledi.
5-11 yaş arasındaki çocuklarda aşılama oranının iyi gitmediğini bu konunun çok önemli olduğunu aşı konusunun okullarda ilerletilmesi gerektiğini söyledi.
Ülkede düşünce ve ifade özgürlüğünün anayasal bir insan hakkı olduğunu bunun sulandırılamaması gerektiğini, ülkede düşünce ve ifade özgürlüğü yoksa ülkenin çağdaş olamayacağını bu nedenle yargılamayı hiç kimsenin kabul edeceğine inanmadığını, bu konuda dikkatli olunması gerektiğini kaydetti.
Okan Dağlı’nınTürkiye’ye girişine izin verilmemesini kabullenmenin mümkün olmadığını sözlerine ekledi.
CTP Milletvekili Ceyhun Birinci de, Ukrayna’da yaşanan savaşın son bulması dileğinde bulunarak savaşın hiçbir zaman fayda getirmeyeceğini belirtti.
Birinci ülkede düşünce ve ifade özgürlüğüne müdahalenin hiç bugünkü kadar olmadığını, Türkiye’ye girişine izin verilmeyen aydınlarla ilgili sessiz kalınmaması gerektiğini ifade etti. Bu konunun üzerine gidilerek Cumhurbaşkanı ve hükümet tarafından tatmin edici açıklama yapılması gerektiğini söyledi.
Birinci, polisin sivilleşmesi gerektiğini, sahillerle ilgili herhangi bir kontrol olmadığını, bunların düzeltilmesi gerektiğini söyledi.
Birinci, gümrüklerdeki eksikliklerin tamamlanması gerektiğini belirterek, ülkeye giriş çıkışlar kontrol edilemiyorsa güvenlik sorunu olduğu gösterdiğini ifade etti.
Birinci, ilaç sıkıntısına değinerek, ilaçta otomasyona geçilmesi ve ilaç sarfiyatının önüne geçilmesi gerektiğini söyledi.
Programda bütün bölgelere hastane yapılması gerektiğinin belirtildiğini bölgelerde yapılacak hastanelerin devlet hastanesi olarak yapılmasını istediklerini özele peşkeş çekilecek şehir hastanesi yapılmasını istemediklerini belirtti
Bölgelere yapılacak hastanelerin merkeze ihtiyaç duyulmayacak şekilde donanımlı olarak yapılması gerektiğini teçhizat ve donanımla ilgili planlamaların yapılmasının şart olduğunu belirtti.
Devlet hastanelerinin güçlendirilmesinin önemine vurgu yapan Birinci özel hastanelere ve dış ülkelere sevklerin ciddi bir bütçe kaybına neden olduğunu ifade etti
Birinci ülkede sürekli tıp ve diş hekimliği fakülteleri açıldığını belirterek bunların denetiminin yapılıp yapılmadığını sordu.
Birinci, bir tıp fakültesinin açılması için 1 milyon nüfus gerektiğini oysa ülkede neredeyse her yıl tıp fakültesi açıldığını 6 yılı KKTC’de olan bir tıp fakültesinde öğrencilerin yeterince hasta görmeden mezun olduklarını hasta görmeden sadece teori ile doktor olunamayacağını belirti.
Sağlık yasaların uygulamasında sorunlar yaşandığını söyleyen Birinci, teşkilat yasaları değişmeden doktor ve hemşire sayısının yeterince çoğaltılamayacağını söyledi.
Hekimlerin 4 ayrı statüde hastanelerde görev yapmakta olduğunu söyleyen Birinci bunun çalışma barışını bozduğunu hekim yasasının da mutlaka geçirilmesi gerektiğini öte yandan güzellik merkezlerinde doktor gibi müdahaleler yapıldığını bunun da önüne geçilmesi gerektiğini kaydetti.
Birinci “sağlıkta kaliteyi artırmak için altyapı geliştirilmeli nüfus politikası uygulanmalı ve sağlığa ayrılan bütçe artırılmalı.” dedi..
Pandemide iki yılın geride bırakıldığını söyleyen Birinci, aşı politikasının yeterli olmadığını belirtti.
Hükümet Programı’nda dar gelirli ve asgari ücretlinin nasıl korunacağına ilişkin hükümlerin yer almadığını söyleyen Birinci tüketiciyi korumak için KDV oranlarının düşürülmesine ilişkin hükümetin bir düşüncesi olup olmadığını sordu.
Petroldeki fiyat artışlarının genelde fiyata artışına neden olacağını söyleyen Birinci, “Programda yer almıyor. Fiyat artışlarına karşı ne tedbir alacaksınız” diye sordu.
BRTK yönetimine değinen Ceyhun Birinci “Siyasetten arındırmadan bahsediyorsunuz ya BRTK’ Yönetim Kuurlunun siyasetten arındırılmasına da bir el atın” dedi.
İki ayrı devlet temelinde anlaşma deyip, Yeşil hat Tüzüğü var, gazda bizim de hakkımız var demenin tezat olduğunu söyleyen Birinci, “Maraş Türk malı Vakıflara aittir deniliyor. Vakıflara aitse çıkarsın masada BM’ye koyarsın evrakları Maraş bizim dersin tartışırsın, Maraş bizimdir diyorsunuz 2021 yılında BM Güvenlik konseyi çıkıp kınıyor” dedi.
CTP Milletvekili Filiz Besim enflasyonla ilgili nasıl mücadele edileceğinin yer almadığını, programın vizyonu ve stratejisi olmadığını belirtti.
Besim, pandemi dışındaki sağlıkla ilgili olmazsa olmaz pek çok konunun ötelendiğini ve sağlığın önceliğe alınması ve ötelenen konuların üzerine gidilmesi gerektiğini belirtti.
Besim Sağlık Bakanlığının ele alması gereken ilk konunun Sağlık Bakanlığının reorganizasyonu olması gerektiğini bakanlığın istatistikten sorumlu hukuktan sorumlu eğitimden sorumlu birimleri olması gerektiğini söyledi.
Koruyucu sağlık hizmetlerinin önemine vurgu yapan Besim böylece bir çok hastalığın ve ölümlerin önüne geçilebileceğini söyledi.
17 adet sağlık merkezinin güçlendirilmesine ilişkin yer verildiğini bunun yapılması gerektiğini söyledi.
Temel Sağlık Hizmetleri’nin çağ dışı teşkilat yapısının güncellenerek meclise gönderilmesi gerektiğini ifade etti.
Besim, sağlıkta altyapı denildiğini ancak takvimlendirme yapılmadığını yapılacağı ifade edilen hastanelerin devlet hastanesi mi yoksa kamu özel ortaklığında mı olacağını merak ettiklerini kaydetti.
“Genel Sağlık Yasası geçirilecek deniyor ancak finansmanı yok.” Diyen Besim, çocukların aşılanması konusunda sıkıntılar olduğunu eğitimin kesintiye uğramaması için aşılanmaya önem verilmesi gerektiğini ifade etti.
Çevre sağlığı olmadan tam anlamıyla sağlık olamayacağını söyleyen Besim, katı atığın en büyük sorunlardan biri olduğunu , 50’ye yakın katı atık döküm merkezinin sürekli yandığını ve bunların insan sağlığını tehdit ettiğini, programda bu konuya yer verilmediğini belirtti.
Programı okuduğunda hükümetin kültürle ilgili bir gailesi olmadığı fikrine kapıldığını söyleyen Besim, bu alandaki bazı yasaların çağ dışı kaldığını söyledi.
Besim eğitimde tam gün dendiğini ancak altının doldurulmadığını, pandemiyle kaybedilen iki yılın nasıl tolere edileceğiyle ilgili bir proje olmadığını söyledi.
Üniversitelere kalite artacak denildiğini ancak üniversitelerdeki en büyük sorunun öğretim üyelerinin sosyal hakları olduğunu belirterek üniversitelerde öğretim üyelerini mutlu etmeden kaliteni artırılamayacağını belirtti.
Son dönemde Türkiye ilişkilerin bozulduğunu ifade eden Besim, “Türkiye’nin kapısından dönen değerli insanların neden döndüğüyle ilgili Türkiye yetkililerine yazı yazılıp bilgi istenmediğini “söyledi.
Besim, “Aydınlar düşünürler ve gazeteciler fikirlerini beyan edebilmeli ve yazabilmeli bir ülke ancak böyle çağdaş bir ülke olabilir “dedi.
Besim kabinede kadın bakana yer verilmemesinin de üzücü olduğunu söyledi.
Ülkede kendi ayakları üzerinde durma sorunu değil kendi kendini yönetme sorunu olduğunu belirten Besim kendi kendini yönetmenin gereklerinin yerine getirilmesinin sorgulanması gerektiğini belirtti.
CTP Milletvekili Salahi Şahiner de ayakları üzerinde bir ekonomi için kayıt dışı ekonominin kayıt altına alınması gerektiğini ifade etti.
Türkiye’den kaynak gelmeden de yüzde 50 kayıt dışının kayıt altına alınmasıyla kendi ayakları üzerinde duran bir ekonominin yaratılabileceğini ifade etti
Türkiye’nin e-devlet için aktaracağı finansmanın 400 milyon TL olacağını ancak bir yılda kayıt dışı ekonomiden kaybedilen devlet gelirinin bir kaç milyar TL olduğunu ifade etti.
İstatistik Kurumu’nu eleştiren Şahiner, ülkede İstatistik Kurumunun tek görevinin sanki hayat pahalığını açıklamak olduğunu söyledi.
Polis teşkilatının verimliliğinin artırılması için yapılması gerekenler olduğunu söyleyen Şahiner, belli dairelerin görevlerinin de polis teşkilatına yıkıldığını, asli ollmayan görevlerin polis teşkilatından alınıp ilgili daireler verilmesi gerektiğini ifade etti
Kamu reformu sadece bir iki yasayla olamayacağını devletin dijitalleşmesi v e e-devlet yapılanmasının gerektiğini kaydetti.
Kamuda dijitalleşmenin kamuda verimliliği de artıracağını belirtti.
BRTK’nın yayın prensiplerine değinen Şahiner “BRTK tek yanlı UBP yayın kanalı gibi davranıyor. Muhalefete yer verilmeli” dedi.
Mevcut turizm modeli ile istenilen noktaya ulaşılamayacağını söyleyen Şahiner, çevreyle ilgili bütün sorunların AB’nin sistemine entegre ederek çözülebileceğini kaydetti.
Şahiner, geniş bant internet ağının kurulmasıyla ilgili olarak da öncelikle fiber optik alt yapının kurulması gerektiğini kaydetti.
Şahiner, “Federasyon masada değildir görüşülmeyecek deniliyor Siz isteseniz de istemeseniz de federasyon masadadır” dedi
Doğal gaz da enerji tedariki krizi olduğunu kaydeden Şahiner, ortak mutabakatla Kıbrıs gazının Avrupa’ya taşınmasının önemli olduğunu aksi takdirde daha zor günlerin geleceğini söyledi.
Belediye reformu sadece belediye sayısını azaltmakla olmayacağını söyleyen Şahiner, belediyenin gelirlerini artıracak istihdamı düzenleyecek adımların atılması gerektiğini kaydetti. Şahiner, “UBP’li belediyelerinin sayısını azaltırsanız bu gerçekten reform olur” dedi.
Şahiner konuşmasında hükümet programındaki diğer bakanlıklar, Kalkınma Banası, Kıb-Tek ile ilgili görüşlerini de paylaştı.
(TAK/BRT)
