Süt Ürünleri İmalatçıları Birliği temsilcisi Mahmut Erden, süt fiyatlarında çok sık düzenlemeler yapıldığını ve bunun hellim ihracatındaki pazarı tehdit ettiği uyarısında bulundu.
Erden, hükümetin teşvik sistemini değiştirip, hayvan yemini desteklemeye yönelmesiyle sorunun büyük ölçüde giderileceğini savundu.
Mahmut Erden, süt fiyatlarıyla ilgili TAK’a yaptığı açıklamada, “Süte yapılan zamlar hellime katlamalı olarak yansıyor. Bir kilo hellim için yaklaşık 8 litre süt kullanıldığı varsayıldığı zaman litre başı süte yapılan zam hellime katlamalı olarak yansıdığı bariz bir gerçek” dedi.
Süte yapılan zammın çok ciddi olumsuz etkileri olacağını ifade eden Eren, “Süte yapılan zamlardan dolayı halkın süt ürünleri alım gücü azalacak ve iç tüketim düşecek, yurt dışında 40 yılda yaratılan Pazar rekabet gücünün azalmasıyla kaybedilecek” iddiasında bulundu.
Teşvik sisteminin değişmesiyle süt fiyatlarında düzenleme ihtiyacının da azalacağını belirten Eren “Süte zam seçeneği, en son seçenek olması gerekiyor” dedi. Oğuz, Kuzey Kıbrıs’ta, üreticiye litre başı inek sütü için 68 cent (euro) ödendiğini, Güney Kıbrıs’ta ise 64 cent (euro) ödendiğini söyledi.
Güney Kıbrıs’ta yüde yüz inek sütü ile yapılan (ızgara peynir diye pazarlanan) hellimin kilosunun 6.5 Euro (yaklaşık 135 TL) olduğunu, Kuzey Kıbrıs’ta ise muadil hellimin fiyatının daha yüksek olduğunu iddia eden Erden, pahalılığın çiğ süt üreticilerine uygulanan yanlış teşvik ve destek sisteminden kaynaklandığını ileri sürdü.
-Önerilen teşvik sistemi
Üreticilerin hayvan başına aldığı geliri attırma gayreti içerisine girmesi, hayvan başına 20 litre süt alıyorsa bunun, aynı maliyetle 25 litreye nasıl çıkartılabileceğini arayışı içerisinde girmesi gerektiğini kaydeden Erden, “Ancak bizde Devlet litre başına süte destek verdiği sürece üretici hayvan başına aldığı süt verimini arttırma gayreti içerisinde girmez” dedi.
Bunun nedeninin teşvik ve destek sistemi olduğunu, teşvikin hammaddeye (süte) verilmesinin yanlış olduğunu belirten Erden, “Güney Kıbrıs’ta destekler mazot ve yeme veriliyor, bu durumda üretici hayvan başına verimini arttırma gayreti gösteriyor” şeklinde konuştu. Erden, şu anda büyükbaş yetiştiricilerine yönelik yeme herhangi bir destek uygulamasının bulunmadığını kaydetti.
-Küçük baş konusunda sorun insan gücü…
Özellikle küçük baş üretiminde insan gücü sorunu yaşandığını kaydeden Erden, küçükbaş hayvanı sağmak için sağım sistemi olmayan işletmecilerinin insan gücü bulamamasından dolayı kuzularını anadan süt emmeye bıraktığını söyledi.
Erden, “Devlet bu üreticilere sağım sistemi hibe etmesi gerekiyor. Süt verimi artırılmak isteniyor, bazı teşvikler de veriliyor ancak insan gücü eksikliğinden dolayı süt sağımında sıkıntılar yaşanıyor” dedi.
Ülkede sütün imalatçılara devlet kurumu (Kıbrıs Türk Süt Endüstrisi Kurumu-SÜTEK) tarafından tedarik edilmesinin de yanlış bir uygulama olduğunu, imalatçıya da ek maliyet getirdiğini ifade eden Erden, gelişmiş ülkelerde devlet kurumu süt alım satımı ya da aracılık yapmıyor, bu işi bölgesel kooperatifler yapıyor. Bir bölgedeki üreticiler sütlerini imalatçılara bölgesel kooperatifler aracılığıyla satıyor. Kooperatifler süt satışı için belli aralıklarla ihalelere çıkıyor” dedi.
TAK/BRT
