Sayıştay Başkanlığı bütçesi, Cumhuriyet Meclisi Ekonomi, Maliye, Bütçe ve Plan Komitesi’nde oybirliğiyle onaylandı.
99 milyon 114 bin 700 TL olarak öngörülen bütçede, Sayıştay’ın çağı yakalaması görüşüyle eğitim giderlerinde artışa gidildi. Sayıştay’ın 15 bin TL olarak belirlenen yurtiçi staj ve öğrenim ile 45 bin TL olarak belirlenen yurtdışı staj ve öğrenim kalemleri 150 bin TL’ye çıkartılarak, Sayıştay bütçesinde 240 bin TL’lik artış yapıldı.
Sayıştay’ın 99 milyon 354 bin 700 TL’lik bütçesi komitede oybirliğiyle onaylanarak, genel kurula sevk edildi.
Ulusal Birlik Partisi Milletvekili Resmiye Eroğlu Canaltay başkanlığında yapılan toplantıda, Sayıştay Başkanlığı bütçesi üzerinde ilk sözü Sayıştay Başkanı Osman Korahan aldı.
– Korahan, Satıştay’ın mali bağımsızlığına dikkat çekti
Sayıştay’ın çalışmaları ve talepleri hakkında bilgi veren Sayıştay Başkanı Osman Korahan, Sayıştay’ın bağımsız bir kurum olarak çalışabilmesi için bütçesinin de bağımsız olması gerektiğini kaydetti.
Korahan, personel alımı ve diğer giderler için önce Başbakanlıktan sonra Maliye’den onay almaları gerektiğini, bunun da kendilerini bağımlı hale getirdiğini belirtti. Korahan, buna ek olarak sene içerisinde yapılan harcamalarda Maliye ile görüşmek durumunda olduklarını ve bunun kurum için sıkıntılar yarattığını ifade etti. Bunu senelerdir ifade ettiklerini söyleyen Korahan, bir yasa çalışması yapılması gerektiğini dile getirdi.
Osman Korahan, Sayıştay’da 89 kişilik denetmen kadrosunun 39’unun dolu olduğunu kaydederek, personel, araç ve akaryakıt alanındaki sıkıntılardan bahsetti. Elektronik Belge Yönetim Sistemi’yle birlikte çevrim içi yapılacak denetimlerle araç sıkıntılarının rahatlayabileceğini ancak şu anda bunun mümkün olmadığını söyleyen Korahan, bunun yanında evrak taleplerinin kendilerine ulaşmasının uzun zaman aldığından yakındı.
250 civarı denetim noktaları olduğunu ve siyasal partilerin eklenmesiyle kendilerine büyük yük bindiğini hatırlatan Korahan, düzenli denetimlerin yanından ihbarlarla da ilgilendiklerine işaret etti.
Korahan, gündemde olan Toprak Ürünleri Kurumu’nun bütçesiyle ilgili de çalışmalara başladıklarını açıkladı.
Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) Milletvekili Devrim Barçın da ülkede Sayıştay’a büyük görevler düştüğünü kaydederek, Sayıştay yetkililerine çeşitli sorular yöneltti.
Barçın, Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Yasası’na göre kamu faaliyet raporlarının en geç eylül ayına kadar Sayıştay tarafından Meclis’e yollanması gerektiğine işaret ederek, bu raporların Sayıştay’a gelip gelmediğini sordu. Başkan Korahan da bu raporların Haziran 2024’te gelmesinin beklendiğini kaydetti.
Barçın, Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Yasası’nda yer alan ve kendisinin çok önemli gördüğü iç Denetim Uyumlaştırma Kurulu’na işaret ederek, üyesi olan Sayıştay’ın bu kurula çağrılıp çağrılmadığını sordu. Barçın, olumsuz cevap almasının üzerine tasa altındaki tüzüklerin çıkmamasından dolayı bunların yaşandığını kaydetti ve ilgili tüzükleri çıkarılması çağrısında bulundu.
Bütçede ödeneği olmayan kalemlerde harcama yapmanın bir suç teşkil ettiğini söyleyen Barçın, 2022 yılından kalma Başbakanlık temsil giderlerindeki bütçe ödeneği ve gerçekleşme arasındaki farka dikkat çekti.
CTP Milletvekili Ürün Solyalı ise bağımsız denetimin güçlendirilmesine önem verdiklerini kaydederek, raporların ülkede büyük ölçüde yolsuzluğa işaret ettiğini söyledi.
Solyalı, bağımsız denetim kurumlarının icra edebilme kapasitesinin tartışılması gerektiğini söyleyerek, Sayıştay’ın Kıb-Tek’e ilişkin hazırladığı raporu anımsattı ve hazırlanan raporların gereğinin yapılmasının önemine dikkat çekti.
Kamu kurumlarının daha kurumsal olması gerektiğini ve talep edilen belgelerin ulaştırılmamasında yaptırımla karşı karşıya kalmak durumunda olması gerektiğine değinen Solyalı, siyasi partilere yapılan denetimlere dikkat çekti ve kamu kurumundan bir belge talep edildiğinde “istenilen belgeyi bulamadım”ın geçerli bir cevap olmadığını söyledi.
Sayıştay’ın personel sayısının ve öngörülen bütçenin yeterli olmadığı düşüncesini paylaşan Solyalı, Anayasal olan Sayıştay Kurumu’na “ayıp edildiğini” ifade etti.
Artırılması gereken kalemlere ilişkin Sayıştay’ın talep yöneltebileceği yerin içerisinde bulundukları komite olduğunu kaydeden Solyalı, hukuk, teknoloji ve araştırma alanında Sayıştay’da çağın yakalaması gerektiğine işaret ederek, “Yönetimde yolsuzluk açısından üçüncü ligdeyiz. Bunu ben değil, raporlar söylüyor” dedi. Solyalı, bir suça ilişkin 4 sene sonra çıkan raporun diğer kurumlardan da geçmesinin ardından, söz konusu suçun yargı önüne geçmesinin 10 yılı bulduğunu ve bunun doğru olmadığını söyledi.
– Maliye Bakanı: “Bilişim altyapısı için çalışmalar çok hızlı yürütülüyor. 6 ay-1 yıl içinde sonuçlanacak”
Ulusal Birlik Partisi (UBP) Milletvekili Hasan Küçük de raporlamaya ilişkin bilgi talep etti; tek tip raporlama ve tek tip muhasebenin önemine dikkat çekti.
Yeniden söz alan Sayıştay Başkanı Korahan, yürütülen çalışmalara ilişkin bilgi vererek başka bir ülke sayıştayı ile muhasebe sistemiyle ilgili bir çalışma başlatmaya karar verdiklerini, ancak 2 farklı Maliye Bakanı ile görüşmelerinin ardından bu çalışmaların sonuçlanmadığını aktardı.
Korahan’ın açıklamaları ardından uluslararası muhasebe sistemleri ve standartları tartışıldı. Konu üzerine söz alan Maliye Bakanı Özdemir Berova, yapılması planlanan çalışmaların önünü açacak bilişim altyapısı çalışmalarının hızlı bir şekilde yürütüldüğünü ve 6 ay- 1 yıl içerisinde sonuçlanacağını söyledi.
Yasal çerçevede de çalışma yürüteceklerini açıklayan Berova, Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Yasası’nda çelişkili maddeler olduğunu ve ilk olarak onu ele alacaklarını ardından altındaki tüzükler üzerinde çalışacağını duyurdu.
Berova’nın konuşması üzerine eleştirilerde bulunan CTP Mİlletvekili Devrim Barçın, iktidar partisinin uzun süredir hükümette olduğunu ve tüzük eksikliğinin bugüne kadar giderilmesi gerektiğini savunarak, tüzük yapılmamasının nedeninin “Sayıştay’ı çalıştırmamak” olduğunu öne sürdü.
– Besim, tabipler ve eczacıların dün Sayıştay’a yaptığı başvuruda ivedilik talep etti
CTP Milletvekili Filiz Besim de söz alarak, Sayıştay Başkanının ifade ettiği eksikliklere değindi. “Keşke Maliye’den daha fazla bütçe almak adına daha fazla mücadele verseydiniz” diyen Besim, kalemlerde ödeneklerin düşüklüğünü eleştirdi.
Besim dün Tabipler ve Eczacılar birliğinin Sayıştay’a yaptığı “Sahte Reçete” olarak ifade edilen olaya ilişkin Sosyal Sigortalar Dairesi’nin denetlenmesi başvurusu talebini hatırlatarak, bu süreçte toplum olarak büyük mağduriyet yaşandığını kaydetti ve bir iç denetimin yaşanan kaosu engelleyebileceğini ifade etti. Besim, Sayıştay’dan bu dosyayı ivedilikle ele alması talebinde bulundu.
Besime yanıt veren Sayıştay Başkanı Osman Korahan, konuya gereken hassasiyetle yaklaşacaklarını kaydetti.
Komitede ilk defa bütçenin artırılmasına yönelik bir girişim gördüklerini söyleyen Korahan bundan duyduğu memnuniyeti ifade etti ve vekiller arasında eğitim alanındaki kalemlerin artırılmasında görüş birliğine varıldı.
– Şahiner: “Denetim yapılmaması için hazırlanan bir bütçe”
CTP Milletvekili Salahi Şahiner de, bütçenin “denetim yapma” diyen bir bütçe olduğunu kaydederek, kamu zararının ortaya çıkmaması için böyle olduğunu savundu.
Şahiner, Sayıştay’ın yapacağı her bir denetime ülkenin muhtaç olunduğuna vurgu yaparak, geri kalınan her bir denetimde toplumun milyonlarca zarara uğratıldığını, bunun son raporlarda görülebildiğini kaydetti.
Sayıştay’ın mevcut durumda 250 daireye rutin denetim ve kendisine gelen ihbarları değerlendirme kapasitesi olmadığını savunan Şahiner, kamu yararı için bu saatten sonra rutin denetimleri bırakarak, ihbarlar üzerinden denetim yapılması tavsiyesinde bulundu.
Gelecek dönemde bu yaşananlara tepkilerin artacağını ve sokakların “ısınacağını” ifade eden Şahiner, denetimsizlik yüzünden ülkenin yaşanmaz bir hale geldiğini savundu.
Şahiner, Kıb-Tek ve Teknecik’te yaşanan gelişmeler hakkında konuşarak, Kıb-Tek Yönetim Kurulu’nun yapmış oldukları bu “vurgunun” 17 milyon olduğunu iddia ettiğini ve ifadelerinin mahkeme kararında okunabileceğini kaydetti. Şahiner, kendi ağızlarından verdikleri rakamların, raporlarda ifade edilen rakamdan daha da yüksek olduğuna dikkat çekti.
Ercan Ek Sözleşmesi’ne de değinen ve bu sözleşmeyle birlikte halkın cebinden alınan paranın işletmeciye “yasadışı olarak” aktarılacağını savunan Şahiner, CTP’nin bunları “ortaya çıkaran” belgeleri talep etmemesi halinde iktidar parti vekillerinin bile bundan haberdar olmayacağını öne sürdü.
Toprak Ürünleri Kurumu’ndaki ihalesiz arpa alımı meselesinin üzerinden de detaylı bir şekilde geçilmesi gerektiğini söyleyen Şahiner, Kıbrıs Türk çiftçisinin alın teri olan böyle bir önemli meselede, çiftçilerin mağduriyetine işaret etti.
Güngör Katı Atık Depolama Alanı’na ilişkin de bir dizi uyarılarda bulunan Şahiner, burada bir firmaya işaret edildiğini ve rüşvet iddialarının olduğunu söyledi.
Şahiner, AKSA Kalecik 3 Sözleşmesi’nin de “halkın cebinden para alacak” bir sözleşme olduğunu ileri sürerek, sözleşmeye ilişkin eleştirilerde bulundu, bu sözleşmenin hükümlerinin gelecekte yaratacağı “tehlikeleri” dile getirdi ve belgeyi “ihanet belgesi” olarak değerlendirdi.
Liman İşçileri Şirketi’nde de Bakanlar Kurulu’nun Yasa Gücünde Kararnamesi ile bazı sıkıntılar doğduğunu ifade eden Şahiner, şirketin milyara yakın yıllık karının “usulsüz bir şekilde” 5 kişi tarafından paylaşıldığını ve şirkete ait demirbaşların şirkete emekli olan 282 kişiye ait olduğunu savundu, buna ilişkin bir dava açıldığını söyledi.
Limanların özelleştirilmesine ilişkin de “akla zarar bir rapor hazırlandığını” söyleyen Şahali, bunun kamu yararına olmayacağı görüşünü paylaştı.
– Şahali’den bütçeye destek
Komite Başkan Vekili, CTP Milletvekili Erkut Şahali de son olarak söz alarak, Sayıştay’ın önemine dikkat çekti ve çalışmalardan duyduğu memnuniyeti dile getirdi. İfade edilen eksikliklerin diğer kurumlardakine benzer olduğunu söyleyen Şahali, Komite olarak olabildiğince destek olmaya çalıştıklarını kaydetti.
Şahali, ülkedeki durumu bakıldığında, “40 denetçisi olan Sayıştay’ın 140 denetçisi olsa bile yetmeyeceğini” söyleyerek, 2024 yılı Sayıştay için zor geçeceği görüşünü paylaştı, bütçeye olumlu oy vereceklerini belirtti.
Son olarak söz alan Ekonomi, Maliye, Bütçe ve Plan Komitesi Başkanı, UBP Milletvekili Resmiye Eroğlu Canaltay da, iktidarın da, muhalefetin de temiz bir toplum istediğini kaydederek, amaçlarının Sayıştay Başkanlığının önünün açılması olduğunu söyledi.
Konuşmaların ardından, önerilerle birlikte Sayıştay’ın bütçesi oy birliğiyle kabul edildi. Sayıştay Başkanlığı bütçesinin ardından Komite çalışmalarına yarım saat ara verdi.
TAK/BRT