Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, 46 yılın ardından 2 yıl önce hayata geçirilen Maraş bölgesinin açılım sürecine ilişkin bilgi vererek bugüne kadar Maraş’ın açık bölümlerinin yaklaşık 750 bin yerli ve yabancı turist tarafından ziyaret edildiğini söyledi.
Cumhurbaşkanı Tatar, Maraş’ın, 46 yılın ardından kademeli açılım sürecinin başlamasının ikinci yıl dönümünde, AA muhabirine, Maraş bölgesinde açıklamalarda bulundu.
Maraş’ın açılım sürecinin salgın sürecine denk geldiğini anımsatan Tatar, bu süreçte ülkeye gelişlerde bazı zorluklar yaşandığını, KKTC içindeki seyahatlerde dahi zaman zaman kısıtlamaların olduğunu kaydetti.
Tatar, “Aldığım rakamlara göre, son iki yılda 750 bine yakın kişi burayı (Maraş bölgesini) ziyaret etmiş. KKTC‘nin nüfusu, potansiyeli ve ülkeye gelen turist sayısına bakıldığında, bu rakam önemli. Maraş, hak ettiği gibi, bir cazibe merkezi haline gelmiştir.” dedi.
Maraş bölgesinin açılmasının, KKTC‘nin merhum Kurucu Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş’ın da bir özlemi olduğunu kaydeden Tatar, kısa bir süre önce izlediği bir görüntüde Denktaş’ın “23 yıldır Maraş kapalı, daha fazla kapalı kalmamalı.” dediğini aktardı.
Tatar, “Maraş’ın kademeli olarak açılım sürecini başlatmak bize nasip oldu. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın bana verdiği destekle, o zamanın Başbakanı olarak buranın açılmasını bir başarı olarak nitelendirmek istiyorum. Maraş açılımı, KKTC‘nin turizmine, ekonomisine ve Gazimağusa’nın gelişmesine önemli katkı sağlamıştır.” ifadelerini kullandı.
– “Maraş açılımı, Kıbrıs Türk halkının geç kalmış bir adımıdır”
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nda, Kıbrıs Türk halkı üzerindeki zulüm niteliğindeki ambargoların kaldırılması ve KKTC‘nin tanınması çağrısında bulunmasının, yeni siyasetin (Kıbrıs’ta iki devletli çözüm) güçlendiğini gösterdiğini söyleyen Tatar, artık Kıbrıs’ta federal temelde bir ortaklığın olamayacağını belirtti.
Maraş açılımı ile Kıbrıs’ta eski dönemin kapandığını, yeni dönemin başladığını dile getiren Tatar, bu yeni dönemde Maraş açılımı ile iki devletli çözüm siyasetinin uyum içinde olduğunu aktardı.
Tatar, şöyle devam etti:
“(Maraş açılımı) 1974’ten bu yana ambargo ve izolasyonlar altında büyük mağduriyetlerle yüz yüze kalan Kıbrıs Türk halkının geç kalmış bir adımıdır. Çünkü onlara (ambargo ve izolasyonlar) mukabil bizim bir adım atmamız gerekiyordu. Maraş açılımı ve iki devletli siyaset bir adımdır. Kıbrıs Türk halkı, iyi niyetle federal çatı altında birlikte yaşamayı, Türkiye’nin de desteğiyle, yürekten savunsa da hiçbir karşılık bulamamıştır. Biz Annan Planı’na ‘evet’ onlar ise ‘hayır’ dedi. Onlar, AB’ye alınarak mükafatlandırıldılar. AB’nin, Kıbrıs Türk halkına mahcup olması gerekmektedir.”
Kıbrıs Türk halkının en temel hedeflerinden birinin, kendi devleti olan KKTC‘nin tanınmasını sağlamak olduğuna vurgu yapan Tatar, bunu başaracaklarına inandıklarını ancak bunun zahmetli bir süreç olduğunu söyledi.
Tatar, Gazimağusa bölgesinin ciddi tarihi, ticari ve turistik potansiyellerinin olduğuna değinerek Maraş açılımının, bölgenin çehresini değiştirdiğini belirtti.
Maraş’ı bir “müze şehir” olarak tanımlayan ve bölgeye gelen turistlerin bu güzelliklerden istifade ettiklerini belirten Tatar, açılım sürecini hayata geçirmekten duydukları memnuniyeti dile getirdi.
– “Eski sahipleri Maraş’taki mülklerine kavuşabilecek”
Tatar, Rumların, Maraş’taki malları için KKTC‘nin etkin bir iç hukuk yolu olan Taşınmaz Mal Komisyonuna (TMK) başvurması gerektiğinin altını çizerek, şunları ifade etti:
“TMK’ya Maraş bölgesi için şu ana kadar 500’e yakın Rum başvurmuştur. Bu süreç içinde Kıbrıs Vakıflar İdaresi (EVKAF) de var. 1571’de Osmanlı’nın Kıbrıs’ı fethinden sonra ilk kurulan kurum, EVKAF’tır. Bu Ada’da binlerce vakıf kurulmuştur. Atalarımız o zaman hep servetlerini vakıflara vakfetti, yeni nesillere birikimlerini ve mülklerini vakıflar üzerine aktarmaktaydı. Burada da bütün Maraş’ın tapuları EVKAF’a aitti. Dolayısıyla EVKAF’ta hakkını (Maraş’ta) arıyor, onlar da başvuruyor. Biraz ondan dolayı komplikasyon var ancak TMK bu süreci yönetmek suretiyle, birtakım çareler bulacaktır.”
TMK’nın karar vermesinin ardından, eski sahiplerinin Maraş’taki mülklerine kavuşabileceğini söyleyen Tatar, Rumların bu malları tadil ederek Maraş’ta yaşayabileceğini veya bunları isteyen herkese satabileceğini söyledi.
Tatar, Maraş’ın bir marka yer haline geldiğine, KKTC ekonomisine şimdiki haliyle dahi büyük katkısının olduğuna işaret etti.
Cumhurbaşkanı Tatar, “Uluslararası hukuka ters düşmemek adına, buradaki TMK üzerinden herkesin hakkını ve hukukunu arayabileceği yönünde çağrıda bulunuyoruz. Şu anda 500’e yakın başvuru var. İnşallah zaman içinde TMK bütün süreci yöneterek, adalet ve hukuka göre düzenlemeler yapacaktır. İadeyi alanlar da gelip malına, mülküne kavuşabilir. Ancak EVKAF’ın hakkını ve hukukunu da hiçbir zaman unutmamak gerekir. O çerçevede yeni düzenlemelerde burada bir takım yenilikler göreceğiz.” diye konuştu.
Maraş bölgesinin açılan pilot bölümünün çehresinin değişmesi ve gelişmesinden çok büyük mutluluk duyduğunu vurgulayan Tatar, Başbakan oldu dönemde Maraş açılımının bir hayal olduğunu ancak bunu, Türkiye’nin de desteğiyle hayata geçirdiklerini kaydetti.
Tatar, KKTC‘de birçok turistik mekan olduğuna ancak şu anda turistler için en popüler destinasyonun, Maraş’ın açık bölümlerinin olduğuna dikkati çekti.
Cumhurbaşkanı Tatar, Gazimağusa Belediyesi ile Türkiye’den Maraş’taki açılım süreci ve bölgedeki düzenlemelere destek veren herkese teşekkürlerini iletirken Maraş açılımındaki bir sonraki adımın, bazı kamu binalarının bölgede hizmete açılması olabileceğine vurgu yaptı.
– Maraş açılımı
KKTC‘de 18 Haziran 2019’daki Bakanlar Kurulu toplantısında, 1974’ten bu yana kapalı olan Maraş’ın açılması konusunda adımların atılması ve uzman ekiple bilimsel envanter çalışması yapılması kararı alınmıştı.
KKTC sınırları içindeki Maraş’ın kamuya ait Demokrasi Caddesi ile sahil kısmının bir bölümü 8 Ekim 2020’de açılmıştı.
Bakanlar Kurulu kararıyla 12 Temmuz 2021’de Maraş açılımının ikinci aşaması kapsamında bir bölge daha askeri olmaktan çıkarıldı ve böylece Maraş’ın yüzde 3,5’lik kısmı sivilleştirildi.
Türkiye ve KKTC makamları, Maraş’ta taşınmazı olan Rumlara ve diğer vatandaşlara, Taşınmaz Mal Komisyonuna başvuru yapmaları çağrılarını yineliyor.
Gelecekte eski sakinlerinin de bölgedeki mülklerine dönmesiyle Maraş’ın tamamının Türk yönetiminde açılması hedefleniyor.
TAK/BRT