KKTC‘de muz tüketiminin 10’da biri bu yıl yerli üretimden karşılanacak.
Yeşilyurt, Yeşilırmak ve Karpaz bölgesinde 10 civarında muz üreticisi bulunuyor. Yurt dışından yılda 5 milyon Dolar karşılığında 5 bin ton civarında muz ithal ediliyor. Bu yıl ülke genelinde 500-550 ton civarında ürün bekliyor.
Yeri üreticilerden Salahi Atalar TAK’a yaptığı açıklamada, bu yıl ürünün 500 ile 550 ton arasında olmasının beklendiğini, hedefin 2 yıl sonra bin tona çıkmak olduğunu kaydetti.
Üretimin arttırılması adına hükümetin muz ithaline dikkat etmesi gerektiğini anlatan Atalar, ana hasat döneminin Kasım’dan Haziran’a kadar olduğunu, taleplerinin bu dönemlerde muz ithalatına kısıtlama getirilmesi olduğunu, bu konuda da hükümetin gerekli duyarlılığı gösterdiğini belirtti. Atalar ayrıca, muz üretimi için doğrudan gelir desteği verilmediğini ancak tarım sigortası kapsamına alındığını, bunun da hükümet tarafından atılan önemli bir adım olduğunu ifade etti.
Kuzeyde muz ekilen alanın 210 dönüm civarında, üretici sayısının da 8 olduğunu belirten Atalar, Muz çeşitlerinin orta büyüklükte ve çok tatlı çeşitlerden Cavendish ve Azman olduğunu belirtti. Atalar ayrıca, bölgesel iklim olarak Yeşilyurt ile Yeşilırmak arasında, su olan bölgelerin muz üretimi için müsait olduğunu kaydetti.
-Daha kârlı
Narenciye üretimine göre muz üretiminin daha kârlı olduğunu ancak ekilecek yerin kırağı riskinin düşük olması ve su sıkıntısı olmaması gerektiğini, kaydeden Atalar, narenciye tarlasının ortalama dönüm başına getirisinin 25 bin TL, muzun ise 75 bin TL olduğunu, ancak gübre ve su girdisinin daha çok olduğunu, diğer taraftan da zararlılara karşı ilaç kullanmadığını kaydetti.
-Rekabet edebiliriz
Kuzey Kıbrıs’ın bazı bölgelerinin don riskinin düşük olmasının büyük bir avantaj olduğunu, bu yıl Türkiye’de yaşanan don olaylarından dolayı muz bahçelerinin ciddi zarar gördüğünü kaydeden Atalar, muz üretiminin ihracata yönelik de geliştirilebileceğini, Türkiye muzu ile rekabet edilebileceğini de belirtti.
Kuzey’de 30 yıl önce 250 dönüm, bugünkünden biraz daha fazla bir alan muz bahçesi bulunduğuna işaret eden Atalar, o dönemlerde Ekvador’dan ucuz muz getirilmeye başlandığını, üreticinin de üretimden kopmak zorunda kaldığını ifade etti.
-Yeni çeşitler
Atalar, kullandıkları muz çeşidinin Cavendish ve Azman olduğunu, İsrail’de kullanılan bir iki çeşit üzerinde de araştırmalarını sürdürdüğünü kaydetti.
-Değirmenci
Tarım Dairesi Müdürü Reşat Değirmenci, yıllık 5 bin ton muz ithalatının 4 bininin Ekvador’dan yapıldığını, geriye kalan bin tonun da Türkiye ve Kosta Rika’dan getirildiğini kaydetti.
Kuzey Kıbrıs’ta yaklaşık 200 dönümde muz üretimi yapıldığını belirten Değirmenci, 2023’te muz ekim alanının 250 ile 300 dönüm arasında olacağını tahmin ettiklerini ifade etti.
Değirmenci, muz üreticilerini koruma adına, hasadın en yüksek olduğu Kasım, Aralık ve Ocak’ta muz ithalatına Tarım Dairesi tarafından kısıtlama getirildiğini de ifade etti.
Değirmenci, muzun Türkiye ile imzalanan kıyı ticareti anlaşması kapsamında olduğuna da dikkat çekti.
TAK/BRT