BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, “Gelişmekte olan ülkelerin bu ve diğer limanlardan gıda satın alabilmesi ve insanların da bunları alabilmesi için büyük ve cömert desteğin zamanı geldi.” dedi.
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, yaptırımlara dahil edilmeyen Rus gıda ve gübresinin küresel pazarlara engelsiz erişiminin önemini vurgulayarak, “Tüm hükümetler ve özel sektörün bunları piyasaya sürebilmek için iş birliği yapması çok önemlidir. 2022’de gübre olmazsa 2023’te gıda olmayabilir. Bu hedefleri gerçekleştirmeye kararlıyım ancak bu tüm tarafların iş birliğiyle gerçekleşebilir.” dedi.
Guterres, Ukrayna’nın Odessa Limanı’nda gazetecilere değerlendirmelerde bulundu.
Sözlerine Ukrayna Altyapı Bakanı Oleksandr Kubrakov’u selamlayarak başlayan Guterres, bugün tahılın bir gemiye yüklendiğine yeniden şahit olduğunu, bundan dolayı duygu dolu hissettiğini belirtti.
Guterres, bunun bir sevinç sebebi olduğunu fakat aynı zamanda savaş nedeniyle limanların boş olduğunu görmekten ötürü de üzgün hissettiğini dile getirdi.
Limanın aylarca felce uğradığını ve küresel bir tahıl ambarından kritik bir ulaşım hattının kesildiğini vurgulayan Guterres, İstanbul’da imzalanan tahıl anlaşmasının bunu değiştirdiğini söyledi.
Guterres, “Bir aydan kısa süre içinde Odesa ve diğer Ukrayna limanlarından tahıl ve diğer gıda malzemeleri yüklü 25 gemi ayrıldı.” ifadesini kullandı.
Gemilerin 600 bin tondan fazla buğday, mısır, ayçiçek yağı ve soya fasulyesi gibi gıda ürünleri taşıdığını kaydeden Guterres, daha fazlasının da yolda olduğunu aktardı.
Guterres, her geminin aynı zamanda bir “umut gemisi” olduğuna işaret ederek, limanda daha fazla depolama alanının açılmasının Ukraynalı çiftçiler için bir umut olduğunu kaydetti.
BM Genel Sekreteri Guterres, öte yandan her geminin, Karadeniz’e yeniden güvenli şekilde açılabilmesinin mümkün olduğunu bilen “denizciler ve daha geniş denizcilik topluluğu” ve “dünyanın en savunmasız insanları ve ülkeleri” için umut olduğunu söyledi.
Dünya İnsani Yardım Günü’nde, küresel gıda krizinin yükünü taşıyanlar için daha zengin dünyaya ve ülkelere “cüzdanlarını ve kalplerini açmaları” çağrısında bulunan Guterres, “Küresel gıda piyasalarındaki düşük fiyatlar, bu fiyatlar yerel gıda piyasalarına yansımadığı sürece pek bir şey ifade etmez. Kaynaklara aç olan bir ülke kendini besleyemez. Gelişmekte olan ülkelerin bu ve diğer limanlardan gıda satın alabilmesi ve insanların da bunları alabilmesi için büyük ve cömert desteğin zamanı geldi.” diye konuştu.
“Gelişmekte olan ülkelerin finansmana ihtiyacı var”
Guterres, “Gelişmekte olan ülkelerin finansmana ihtiyacı var. Borç düzenlemelerine ihtiyaçları var. Vatandaşlarına yatırım yapmak için kaynaklara ihtiyaçları var.” değerlendirmesinde bulundu.
Herkesin, tüm dünyanın Ukrayna ve Rus ürünlerine ulaşabilmesi için daha fazlasını yapması gerektiğine dikkati çeken Guterres, “Bu kolay değil. Bu girişimin hiçbir adımı kolay değildi. Kimse yumuşak bir geçiş beklemiyordu. Bu anlaşma, birbiriyle sert bir savaş halinde bulunan iki taraf arasında yapıldı. Kapsamı ve ölçeği bakımından benzeri olmayan bir durumdu.” ifadelerini kullandı.
Birçok alanda hala yapılması gerekenler bulunduğunu vurgulayan Guterres, daha fazla Rus ve Ukrayna ürünlerine ulaşımın piyasadaki fiyatları düşürmekte önemli olduğunu dile getirdi.
Guterres, Odessa Limanı’nda gördüklerinin, çözümün sadece “görünür kısmı” olduğunu belirterek, şöyle devam etti:
“Savunduğumuz diğer önemli kısım ise yaptırımlara dahil edilmeyen Rus gıda ve gübrelerinin küresel pazarlara engelsiz erişimidir. Tüm hükümetler ve özel sektörün bunları piyasaya sürebilmek için iş birliği yapması çok önemlidir. 2022’de gübre olmazsa 2023’te gıda olmayabilir. Bu hedefleri gerçekleştirmeye kararlıyım ancak bu tüm tarafların iş birliğiyle gerçekleşebilir.”
“Odessa Limanı bir simgedir”
Guterres, Odessa Limanı’ndaki ziyaretini, çalışmaları gözlemlemek, global gıda güvenliği için yürütülen çalışmaları desteklemek ve piyasayı istikrara ulaştırmak üzere çabaları artırmak için yaptığını kaydetti.
En savunmasız grupların da refahı için çalışmaların sürmesi gerektiğine işaret eden Guterres, “Bu hayat kurtaran çabaların devamı ve barış için çalışmak üzere hiçbir çabamızı esirgemeyelim.” dedi.
Guterres, Odessa’nın sadece bir liman olmadığını belirterek, “Bu liman, ortak faydamız için birlikte çalışmayı taahhüt ettiğimizde neler yapabileceğimizi gösteren bir simgedir. Ukrayna halkı, çok acı çekiyor, çok fazla ölüm ve yıkıma tanık oldu. Bu nedenle barış istemek normaldir.” dedi.
BM Şartı’na ve uluslararası hukuka uygun barış çağrısını yineleyen Guterres, bu çağrının Dünya İnsani Yardım Günü’nü kutlamanın da en doğru yolu olduğunu kaydetti.
AA/BRT